دکتری مهندسی نساجی

 | تاریخ ارسال: 1399/10/17 | 
مهندسی نساجی گرایش تکنولوژی نساجی
گروه تکنولوژی نساجی
 
رشد سریع و روزافزون علوم مختلف در جهان لزوم برنامه ریزی مناسب و تلاش مضاعف جهت هماهنگی با پیشرفت‌های گسترده ی علمی و صنعتی را ضروری می‌سازد و بدون شک خودباوری و استفاده ی مطلوب از خلاقیت های  انسانی و ثروت‌های ملی از مهمترین عواملی است که در این راستا می‌توانند مثمرثمر واقع شوند و در حقیقت با برنامه ریزی مناسب و استفاده ی مطلوب از ابزار و امکانات موجود میتوان در مسیر ترقی و پیشرفت گام نهاد.
مجموعه ی کارشناسی مهندسی نساجی یکی از مجموعه های آموزش عالی است که هدف آن آموزش و تربیت نیروی متخصص با داشتن قابلیت های علمی و فنی مورد نیاز در این رشته در زمینه ی تولید انواع نخ، پارچه، پوشاک و منسوجات صنعتی و مهندسی ماشین الات  تولیدی و نیز تولید الیاف و کاربرد انواع مواد شیمیایی بر روی الیاف و منسوجات است که شامل فرایندهای شیمیایی و فناوری مربوط به کالای  نساجی با توجه به مراحل تولید و نیز تکمیل این فرآورده ها به منظور آماده سازی آنها برای کاربردهای مختلفی از قبیل پوشاک، منسوجات خانگی، منسوجات صنعتی و ... میباشد.
برخی از فرایندهای مهم این رشته عبارت از تهیه و تولید انواع نخ های  پنبه ای،  پشمی ، فاستونی و  مصنوعی و  نیز پارچه های تاری ـ پودی، حلقوی، انواع کفپوشها،  و همچنین پوشاک  و تولید الیاف مصنوعی، تکمیل، رنگرزی و چاپ، طراحی و تحلیل خواص منسوجات صنعتی می باشند.
گرایش  مهندسی فناوری یا تکنولوژی نساجی  بیشتر به عملیات فیزیکی و مکانیکی علم نساجی می پردازد. یعنی در این بخش الیاف توسط ماشین­آلات مختلف در کنار یکدیگر قرار گرفته و  در طی مجموعه ای از فرآیندها ،  ابتدا  به نخ تبدیل گشته و  سپس  این نخها به انواع پارچه تبدیل می­شوند.
در گرایش مهندسی فناوری نساجی دانشجو با شیوه­های مختلف تبدیل الیاف به نخ (ریسندگی)، نخ به منسوجات (بافندگی )،  و نیز تهیه منسوجات بی­بافت به روشهای گوناگون ، و همچنین روشهای تهیه سایر منسوجات که مصارف فنی و صنعتی دارند، آشنا میشود. دانشجویان این گرایش  برای شناخت دستگاه های نساجی و روش ساخت آنها دروسی مرتبط با علم مکانیک مانند استاتیک- دینامیک و مقاومت مصالح  را نیز می­گذراند .پس از اتمام  تحصیل ،  فارغ التحصیلان  این رشته می توانند  با داشتن دانش و آگاهی بر مسائل و مشکلات  مختلف مهندسی در واحدهای تولیدی مختلف نساجی، نقش مؤثری را در تولید و رفع مشکلات آن بپردازند و به ارتقاء عملکرد واحدهای نساجی و تولید فناوری در این رشته کمک نمایند .
به طور کلی دروس تخصصی این رشته عبارتند از:
اصول و مکانیزم های ریسندگی : آشنایی جامع با اصول و مکانیزم های موجود در خطوط ریسندگی الیاف کوتاه و بلند
سامانه های نوین ریسندگی : آشنایی با اصول و فرآیندهای جدید تولید نخ
اصول و مکانیزم های بافندگی تاری- پودی : آشنایی  با انواع مکانیزم های ماشین الات  بافندگی تاری- پودی
مکانیزم های بافندگی حلقوی : شناخت و بررسی مکانیزم های مختلف ژاکارد و طراحی  ان ، مکانیزم ماشین الات  برای تولید پارچه های ویژه و بررسی عملکرد کنترل  الکترونیکی بر روی ماشین الات و بهک ارگیری کامپبوتر در آنها.
کنترل کیفیت آماری : آشنایی با ابزار های پایه ای برای بهبود کبفیت و نمودارهای کنترل سالن های مختلف نساجی
طراحی اجزای ماشین : آشنایی با اصول اولیه طراحی اجزاء ماشین با استفاده از رویکردی ساده، قاعده مند و در قالب مجموعه ای از مسائل کاربردی.
تکنیک بافت : آشنایی با مبانی طراحی بافت انواع پارچه های تاری- پودی، در کاربردهای گوناگون
تجزیه فنی، طراحی و محاسبات بافت پارچه با کامپیوتر : آشنایی با اهمیت و اصول تجزیه فنی پارچه، تعیین مشخصات پارچه و طراحی پارچه های تاری پودی به کمک کامپیوتر.
مکاترونیک و آزمایشگاه : آشنایی با مدارهای منطقی، قطعات و دستگاه های الکترونیکی و طرز کار آنها و آشنایی با روشهای جمع آوری داده ها.
فناوری کفپوش ها : آشنایی با روشهای تولید فرش ماشینی، موکت و دیگر کفپوش ها.
طراحی مکانیزم ها : آشنایی با اهرم بندیها، بادامک ها و انتقال قدرت توسط جعبه دنده ها.
روش تحقیق و گزارش نویسی : آشنایی با مبانی روش تحقیق و تدوین گزارش نویسی .
 
فارغ التحصیلان  این رشته – گرایش پس از گذراندن این دوره دارای قابلیتهای علمی و عملی زیر خواهند بود:
 داشتن قابلیت تجزیه و تحلیل مسائل و مشکالت مهندسی
تشخیص مشکل و ارائه ی راه حل عملی برای رفع آن
-داشتن آگاهی بر انواع مواد اولیه ی مورد استفاده در صنایع نساجی و پوشاک و کاربرد آنها
آگاهی بر انواع روشهای تولید کالای  نساجی
داشتن اطلاع  و توانایی استفاده از ابزارها و روشهای مختلف در امر کنترل کیفیت محصول تولیدی
آشنایی با نحوه ی بکارگیری شاخه های مختلف ریاضیات ، فیزیک ، شیمی در حل مسائل مهندسی
داشتن آگاهی از خواص شیمیایی، فیزیکی و مکانیکی مواد نساجی و اثر آنها در نحوه ی عملکرد و کارایی مواد در عملیات مختلف خط تولید، ظاهر و رفتار آنها در هنگام کاربرد. آگاهی از اصول رفتار مواد و عوامل فرایند و تأثیر آنها بر کیفیت تولید
داشتن آگاهی از فناوریها و ماشین های مختلف مورد استفاده در مراحل مختلف خط تولید
داشتن قابلیت تجزیه و تحلیل یک نمونه (مهندسی معکوس) و تولید یک محصول جدید. تعیین مراحل مختلف تولید با در نظر داشتن عوامل مهم در هر یک از مراحل تولید آن
داشتن آگاهی از اصول اتوماسیون ماشین الات ، روند فناوری تولید موجود و پیشرفته، انتخاب سطح اتوماسیون مورد نیاز.
 
مهندسی نساجی گرایش شیمی نساجی و علوم الیاف
گروه شیمی نساجی و علوم الیاف

رشته مهندسی نساجی یکی از ۵ رشته‌ای بود که در ابتدای تاسیس دانشگاه اقدام به جذب دانشجو کرد. با توجه به اهمیت صنعت نساجی و توسعه این صنعت در ایام مختلف فارغ‌التحصیلان نقش فراوانی در توسعه و رشد اقتصادی صنعتی کشور داشته‌اند. در این رشته دانشجویان با علوم و دانش مورد نیاز برای تولید محصولات نساجی آشنا می‌گردند به عبارتی با بهره‌گیری از دانش مهندسی و علوم توانایی مورد نیاز را کسب می‌نمایند.
امروزه محصولات نساجی نه‌تنها به عنوان بخشی از نیاز اولیه به عنوان پوشاک کاربرد دارند بلکه در صنایع مختلف از پزشکی گرفته تا هوافضا و عمران و غیره کاربردهای متنوعی پیدا کرده‌اند. به عبارتی به عنوان یکی از صنایع با ارزش افزوده فراوان در جهان مطرح هستند.
گرایش شیمی نساجی و علوم الیاف یکی از اولین گرایش‌های رشته مهندسی نساجی است که در بدو شروع کار انستیتو مهندسی نساجی و پلیمر در سال ۱۳۳۴ شروع به فعالیت کرد و در سال ۱۳۵۷ با تغییر نام داشکده به "دانشکده مهندسی نساجی" گرایش شیمی نساجی و علوم الیاف فعالیت خود را تا به امروز ادامه داده‌است. با تصویب شورای برنامه‌ریزی وزارت علوم و تحقیقات و فناوری در سال ۱۳۹۶ این گرایش به دو گرایش مهندسی شیمی نساجی و رنگ و مهندسی الیاف تفکیک شد.
گرایش مهندسی شیمی نساجی و رنگ
 در این گرایش دانشجویان علاوه بر دروس مهندسی و پایه با اخذ دروس تخصصی در خصوص شناخت، فناوری و کاربرد مواد شیمیایی و پلیمری در منسوجات شامل رنگ و رنگرزی، چاپ، تکمیل، نانو، زیستی و پساب آموزش می­بینند. از این رو دانشجویان با شناختی که از فرآیندهای مختلف پیدا می­کنند با توجه به توانایی شیمیایی کسب شده قادر خواهند بود در صنایع مختلف جذب شوند.
در این راستا دانشجویان دروس ریاضی و فیزیک و شیمی پایه را که برای کلیه دانشجویان فنی و مهندسی ارائه می­شود، اخذ می­نمایند. همچنین دروس اصلی مهندسی شامل استاتیک، مقاومت مصالح، دینامیک-،ترمودینامیک، ریاضیات مهندسی و مکانیک سیالات به دانشجویان آموزش داده می­شود.
دروس تخصصی شامل:
علم الیاف و پلیمر اولین آشنایی دانشجویان با مواد اولیه مصرفی در صنعت نساجی جهت تولید کالا خواهد بود،
 فیزیک الیاف برای آشنایی دانشجویان با انواع خواص فیزیکی الیاف،
فرآیندهای تولید الیاف، آشنایی با روش های تولید الیاف مصنوعی و باز ساختی
فرایندهای رنگرزی آشنایی با پدیده­های جذب مواد رنگزا و بکارگیری مواد طبیعی و سنتزی برای رنگرزی کالای نساجی،
فرآیندهای تکمیل روش­های مختلف تکمیل پارچه­های مختلف،
شیمی پلیمر روش­های سنتز پلیمرهای مختلف برای تولید الیاف و یا به کارگیری در فرآیندهای تولید محصولات نساجی،
شیمی الیاف طبیعی آشنایی با ساختار الیاف طبیعی مانند سلولز، پروتئین، ابریشم.
شیمی رنگ، آشنایی دانشجویان با اصول شیمیایی مواد واسطه و رنگزا
علم رنگ آشنایی با اصول فیزیک اندازه­گیری کمی رنگ­ها،
چاپ کالای نساجی و روش­های مختلف چاپ به همراه آزمایشگاه­های مختلف امکان انجام عملی هر یک از فرآیندها و بررسی تأثیر متغیرهای مختلف روی خواص نهایی کالا را می­آموزند.
با توجه به تنوع بسیار زیاد فرآیندهای شیمیایی، فارغ­التحصیلان توانایی بسیار خوبی در تجزیه و تحلیل این فرایندها را پیدا خواهند کرد و قابلیت حضور در واحدهای متنوع رنگرزی و تکمیل و چاپ را پیدا خواهند نمود. همچنین با توجه به توانایی شیمیایی کسب شده به دلیل گذراندن واحدهای فراوان قادر هستند در دیگر صنایع شیمیایی جذب گردند. آنها قادر خواهند بود در خصوص عیب­یابی عملیات انجام شده روی پارچه اظهارنظر عملی نمایند. امکان کار در آزمایشگاه­های مختلف صنعت و همچنین کنترل کیفیت محصولات را خواهند داشت.
 
گرایش مهندسی الیاف
با توجه به اهمیت بسیار فراوان الیاف مصنوعی و نقش آنها در تولید کالاهای نساجی یکی از گرایش­هایی است که با استقبال فراوان دانشجویان روبرو شده است. در این گرایش دانشجویان با شناخت مواد پلیمری، سنتز مواد پلیمری رفتار فیزیکی شیمیایی آنها هنگام تولید الیاف، روش­های مختلف تولید الیاف و بررسی خصوصیات الیاف برای تبدیل به محصولات مختلف نساجی و منسوجات صنعتی آشنا می­شوند.
در این گرایش نیز دانشجویان علاوه بر گذراندن دروس ریاضی، فیزیک، شیمی و دروس فنی مهندسی از قبیل استاتیک، مقاومت مصالح، دینامیک، ترمودینامیک، ریاضیات مهندسی و مکانیک سیالات، دروس تخصصی خود را که شامل دروس زیر است را می­آموزند.
علوم الیاف و پلیمر اولین آشنایی دانشجویان با مواد اولیه مصرفی در صنعت نساجی جهت تولید کالا خواهد بود،
فیزیک الیاف آشنایی دانشجویان با انواع خواص فیزیکی الیاف،
شیمی پلیمر روش­های سنتز پلیمرهای مختلف برای تولید الیاف و یا به کارگیری در فرآیندهای تولید محصولات نساجی،
اصول مهندسی شیمی جهت آشنایی با مقدمات مهندسی شیمی و اصول انتقال حرارت و انتقال جرم،
ساختمان فیزیک الیاف آشنایی با ریز ساختار الیاف و نظریه های موجود و روش های شناسایی و تحلیل ریز ساختار،
شیمی فیزیک پلیمرها جهت آشنایی با اصول نظری(ترمودینامیک و شیمی فیزیک) پلیمرها و کاربردهای آنها،
شیمی الیاف به منظور آشنایی با ساختار الیاف مصنوعی و روش­های اصلاح آنها،
فناوری تولید الیاف به منظور آشنایی با فرآیندهای غیرمتداول تولید الیاف و بررسی خواص آنها،
فناوری تولید نخ­های تکسچره آشنایی با فرآیندهای متداول تغییر شکل فیلامنت­ها و تولید نخ­های تکسچره،
اصول رئولوژی پلیمرها آَشنایی با رفتار سیالات پلیمری هنگام تبدیل به الیاف و اثر آنها روی خصوصیات الیاف حاصله.
همچنین با توجه به امکان تولید الیاف در مقیاس نیمه صنعتی در دانشکده مهندسی نساجی که با کمک سازمان ملل در سال ۱۳۷۴ در رابطه با خرید دستگاه ذوب­ریسی به ارزش بیش از نیم میلیون دلار، دانشجویان با روش­های تولید الیاف و فرآیندهای بعد از تولید الیاف به خوبی آشنا می­شود.
 رشد تولید الیاف مصنوعی در جهان در ۲۰ سال گذشته بسیار زیاد بوده است به گونه­ای که امروزه الیاف مصنوعی بیش از الیاف طبیعی در صنعت نساجی مصرف می­شود از این رو واحدهای تولید الیاف مصنوعی در ایران نیز رشد فراوانی داشته­اند به همین منظور واحدهای پلیمری فراوانی در کشور تأسیس شده و فارغ­التحصیلان این گرایش قابلیت تحلیل فرآیندهای شیمیایی را کسب خواهند نمود و می­توانند در صنایع مختلف مرتبط با پلیمرها همکاری نمایند. به دلیل استفاده از الیاف مصنوعی در محصولات دیگر مانند محصولات پزشکی، فیلترها، کف­پوش­ها، فرش ماشینی و غیره فارغ­التحصیلان علاوه بر توانایی در همکاری با واحدهای فراوان تولید الیاف و مدیریت واحدها امکان جذب در صنایع مرتبط با تولید الیاف برای کاربرد در دیگر کاربردها فراهم می­‌باشد. آشنایی با اصول مهندسی شیمی و پلیمر قابلیت مضاعف به فارغ­التحصیلان خواهد داد تا بتوانند در واحدهای صنعتی مرتبط با موارد فوق نیز همکاری نمایند.